Günümüz Ticari ve soysal hayatında, global ticaretin de kaçınılmaz bir sonucu olarak, Marka işletmelerin en önemli değeri haline gelmiştir.Markanın hukuksal tanımını bir kenara bırakarak, tüketici gözüyle marka nedir, sorusunun en kısa cevabını David Ogliy vermiştir. Ona göre Marka;
“Bir marka tüketicinin ürün
hakkındaki düşüncesidir”.
Markanın, Türk Hukukundaki Tanımı, en yeni ve genel hali ile 556 sayılı Markaların Korunması Hakkındaki Kanun Hükmünde Kararnamenin 5. Maddesinde düzenlenmiş olup, “Bir teşebbüsün mal veya hizmetlerini bir başka teşebbüsün mal veya hizmetlerinden ayırt etmeyi sağlaması koşuluyla; kişi adları, sözcükler, şekiller, harfler, sayılar, malların biçimi ve ambalajları gibi çizimle görüntülenebilen veya benzer biçimde ifade edilebilen, baskı yoluyla yayınlanabilen ve çoğaltılabilen her türlü işaretlerdir.’ Şeklinde tanımlanmıştır.Özetle Marka, bir ürünü veya hizmeti rakip ürün ve hizmetlerinden ayırt edilmesini sağlayan her türlü işarettir.” Şeklinde tanımlanmıştır.
Amerikan Pazarlama Birliği’ne göre ise: “Marka; Bir ürün ya da bir grup satıcının ürünlerini ya da hizmetlerini belirlemeye, tanımlamaya ve rakiplerin ürünlerinden ya da hizmetlerinden farklılaştırmaya, ayırt etmeye yarayan, isim, terim, işaret, sembol, tasarım, şekil ya da tüm bunların bileşimidir.” (Değirmenci, 2008)
Müşteriler açısından marka, ürünlerin kalitesi hakkında fikir verme, garanti etme, seçme kolaylığı ve alışverişlerin daha güvenilir olmasını sağlama gibi fonksiyonlara sahiptir.
Markalar, hizmet veya ürün sunumuna göre ticaret markaları ve hizmet markaları olarak ikiye ayrılmaktadır. Ticaret Markaları Bir teşebbüsün mallarını, başka teşebbüslerin mallarından ayırt etmeye yarayan işaretler, Hizmet Markaları Bir teşebbüsün hizmetini diğer teşebbüslerin hizmetlerinden ayırt etmeye yarayan işaretlerdir.
Marka esasen Ürünün ve/veya hizmetin kalitesi, servis ağı, fiyatlandırması vb konularda tüketiciye sunulan bir vaattir.Marka olmanın özünde farklı olma vaadi yer almaktadır. Tüketicinin, Markanın imajı konusunda ikna olması, Markanın vaat ettiklerini yerine getirdiğine dair inanç geliştirmesi halinde, Markaya sadakat söz konusu olacaktır.Markaya sadakat Tüketicinin bir ürüne veya hizmete ihtiyacı olduğu zaman, fiyatla doğrudan bağımlı olmayarak tutarlı bir şekilde aynı markayı tercih etmesidir. Yani bir miktar pahalıya ve tutarlı bir şekilde aynı marka satın alınıyorsa o zaman ürün/hizmet, marka sadakati yaratmış demektir.
Günümüz Türkiye’sinde, Markalaşma henüz çok yenidir.Firmaların pek çoğu Markalaşma sürecinin tamamlayamamış bulunmaktadır.Türk Patent Enstitüsü Marka Tescil İşlemlerinin gerçekleştirildiği bir Kurum olmakla beraber, oraya yapılacak başvuru Marka olduğunuz anlamına gelmez Marka olmak bir tescilden ibaret değildir.
Tescil, Tescil sahibine,Markasının Tescil edildiği, ülkelerde hukuksal koruma sağlanması işlevi görür.
Diğer sayılarda, Markaların Tescili işlemlerini ve Sağladığı Hukuksal Korumaya dair bilgi ve görüşlerimizi sizlerle paylaşmaya devam edeceğiz.
Sağlık ve mutlulukla... 06.08.2014
Avukat
Hatice YILDIZ
Ankara Barosu